Türk arkeologlar, Van’ın Tuşba ilçesinde yapılan kazılarda Urartu dönemine ait olduğu sanılan büyük bazalt heykelin ortaya çıkarıldığı heyecan verici bir keşifte bulundu.
Bu heykel Garibin Tepe’de, şehir merkezine yaklaşık otuz kilometre ve Ayanis Kalesi’ne yaklaşık üç kilometre uzaklıkta keşfedildi. Bu alan ilk olarak geçen yıl acil kazılar sırasında tespit edilmişti.
Keşif ayrıntıları
Yaklaşık bir ton ağırlığında, 6,5 fit (iki metre) uzunluğunda ve 3,2 fit (bir metre) genişliğinde olan heykel, etkileyici boyutu ve yapıldığı malzemeyle dikkat çekiyor. Ancak heykelin boynu kırılmış halde bulundu.
Daha sonra restorasyon için Van Müzesi’ne nakledilen eser, burada uzmanlar eserin kökeni ve önemi hakkında detaylı bir çalışma yürütecek.
Van Müzesi öncülüğünde ve Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı’nın bilimsel danışmanlığında yürütülen bu yılki kazılarda tepenin güney yamacında yoğunlaşıldı. Bölgede halihazırda büyük bir antik bina ortaya çıkarılmış ve mevcut buluntulara tarihi bağlam katmanları eklenmişti.
Urartu arkeolojisi uzmanı Profesör Işıklı, bu keşfin daha geniş önemine ilişkin görüşlerini paylaştı. “Urartu sanatında heykel başta olmak üzere plastik sanatlarla ilgili eserler oldukça sınırlıdır. Sadece birkaç örnekle çalışıyoruz. Metal ya da taş konusunda heykel konusunda çok fazla veriye sahip değiliz.
“Bu bağlamda zaten kazı alanında aslan heykeline ait bir nesnenin parçaları bulunmuş durumda. Ancak bu yıl bizi çok şaşırtan bir keşifte bulunduk. Bazalttan yapılmış Urartu plastik sanatının çarpıcı bir örneği ortaya çıkarıldı” diye konuştu.
Garibin Tepe’nin önemi
Profesör ayrıca Garibin Tepe alanının henüz tam olarak keşfedilmemiş potansiyeline de dikkat çekti. “İlk defa bu kadar anıtsal ve üç boyutlu bir heykelle karşılaşıyoruz. İlk çalışmalardan sonra daha detaylı bilgi almayı umuyoruz.
Işıklı, “Heykel tabanı, stilize kafası, kare prizma şeklindeki gövdesi ve ayırt edilemeyen yüz hatlarıyla bir figüre benziyor” dedi. “Anıtsal görünüyor. Bunun ilahi bir figür mü yoksa kraliyet figürü mü olduğunu belirlemek çok zordur. Postmodern bir heykel olup olmadığını bile merak ettik.
Garibin Tepe’de yapılan kazılarda önemli eserler ortaya çıkarılarak bölgenin zengin tarihine ışık tutulmaya devam ediliyor. Bu keşif, özellikle metal ve taş eserleriyle, nadiren de heykelleriyle tanınan Urartu uygarlığının sanatsal uygulamalarına dair ender rastlanan bir bakış açısı sunuyor.
Heykel Van Müzesi’nde restorasyona alınırken arkeoloji camiası nefesini tutarak bekliyor. Daha ileri analizler muhtemelen onun üslup özellikleri ve tarihsel bağlamı hakkında daha derin bilgiler sağlayacak ve böylece Urartu kültürü ve sanatına dair anlayışımıza katkıda bulunacaktır.
