Eylül 2023’te Grönland’da meydana gelen devasa bir heyelan, dokuz günlük bir mega tsunamiye ve tüm gezegenimizi sarsan depreme neden oldu. Uzmanlar bu olayın iklim değişikliğinden kaynaklandığına inanıyor.
Bu olağandışı olay dünya çapındaki sismik sensörler tarafından tespit edildi. İlk başta araştırmacılar bunun nedeninden emin değildi.
Ancak konuyu inceledikten sonra, artan küresel sıcaklıkların, bir zamanlar güvenli olduğu düşünülen bölgeleri bu tür doğal afetlere karşı artan risk altına sokabileceğini buldular. Bu, iklim değişikliğinin halihazırda gezegenimizi benzeri görülmemiş şekillerde nasıl etkilediğini gösteriyor.
Uzaktaki Dickson Fiyordu’nda dağın zirvesi çöktü, mega tsunamiye ve ardından gelen depreme neden oldu
16 Eylül 2023’te Grönland’ın ücra Dickson Fiyordu’nda 1.200 metre yüksekliğindeki bir zirve çöktü. Aşağıdaki erime nedeniyle zayıflayan buzul artık dağın kayalık yüzünü taşıyamıyordu.
Bu çökme 200 metre yüksekliğinde dev bir dalgaya neden oldu. Sular dar fiyordun içine dökülerek bir haftadan fazla süren sismik dalgalara neden oldu.
Tam bilimde! Eylül 2023’ten gelen 9 günlük küresel sismik sinyalin gizemini çözdük: Grönland’daki büyük bir heyelan, 200 metrelik bir tsunamiye neden oldu ve dokuz gün boyunca dünyanın dört bir yanına sismik dalgalar gönderdi.https://t.co/qRI1IICEKh pic.twitter.com/LmMu3D4L4w
– Kristian Svennevig (@K_Svennevig) 13 Eylül 2024
Danimarka ve Grönland Jeoloji Araştırması’ndan Dr. Kristian Svennevig, bölgede kaydedilen ilk heyelan ve tsunami olan Doğu Grönland heyelanına ve tsunamiye ilişkin araştırmayı yönetti. Diğer bölgelere göre daha hızlı ısınan Kuzey Kutbu’nda da Batı Grönland, Alaska, Kanada, Norveç ve Şili’de benzer ancak daha küçük olaylar görüldü.
Svennevig ve ekibi sinyali ilk tespit ettiğinde tedirgin oldular çünkü sinyal, ani başlangıç ve bitişli tipik bir depreme benzemiyordu.
Sismik sinyal çok daha uzundu ve daha az belirgindi. İlk başta araştırmacılar buna neyin sebep olduğuna dair hiçbir fikre sahip değildi ve bunu bilinmeyen bir sismik olay olarak adlandırdılar. Daha fazla araştırma yaptıktan sonra bu olayı toprak kayması ve tsunamiye bağladılar.
Grönland artık yeni toprak kaymalarına maruz kalıyor
Doğu Grönland’daki heyelan ve tsunami dikkat çekici çünkü bölgede bu büyüklükte bir olay ilk kez kaydediliyor. Bu olay, doğu Grönland’ın artık daha fazla toprak kaymasına maruz kaldığını gösteriyor.
Güçlü dalgalar, iki yüz yılı aşkın bir süredir ayakta kalan, ıssız bir Eskimo bölgesini yok etti; bu da bölgede en az iki yüzyıl boyunca bu büyüklükte hiçbir şeyin yaşanmadığını gösterdi.
Heyelandan 70 km uzakta bulunan Ella adasındaki araştırma istasyonundaki çok sayıda kulübe de yıkıldı. İki yüzyıl önce kürk avcıları ve kaşifler tarafından kurulan bu istasyon, bugün bilim adamları ve Danimarka ordusu tarafından kullanılıyor.
Heyelanın meydana geldiği fiyort, turist gemilerinin yoğun rotası konumunda. Eylül ayında, içinde 200 yolcu bulunan bir yolcu gemisi, Dickson Fiyordu yakınlarında Alpefjord’un çamuruna saplanmıştı. Neyse ki gemi, tsunamiden sadece iki gün önce serbest bırakılarak, yüksekliğinin dört ila altı metre arasında olduğu tahmin edilen dalgalardan kaçınıldı.
