Yunanistan’ın Vikinglerden bin yıldan fazla bir süre önce İzlanda’yı keşfetmesi, yakın zamanda Housman Society Journal’da yayınlanan kanıtlarla destekleniyor.
Dr. Andrew Charles Breeze, öncelikle kendi ilham kaynağı olan dilbilimsel bir hipotezden yararlanarak, eski bir Yunan coğrafyacı, gökbilimci ve kaşif tarafından keşfedilen, dünyanın en kuzeyindeki kara parçası olan efsanevi Thule’nin tam yerini çevreleyen gizeme ışık tutmaya yönelik son girişimi yazıyor. MÖ 300 civarında Massalia’lı Pytheas.
Tarihsel dilbilim alanındaki uzmanlığıyla tanınan İspanya’nın Pamplona Üniversitesi’ndeki filoloji profesörü, Pytheas’ın Büyük Britanya’nın kuzeyinden yelken açarak altı gün sürdüğü “yakındaki buzlarla çevrili adanın” nihayet nihayet tanındı.
Geçenlerde Yunan Muhabirine teorisini anlatırken “Yunanlılar İskender’le Hindistan’a ulaşmakla kalmadı, aynı zamanda Pytheas’la İzlanda’yı da keşfettiler” dedi.
Yunanistan’ın İzlanda’yı keşfetmesi tartışması
Dr. Breeze, eski Thule efsanesini Atlantis veya El Dorado efsaneleriyle karşılaştırdı.
Pytheas’ın orijinal anlatımı, Fransa’nın güneyindeki memleketi Massalia’dan (şimdi Marsilya) Britanya’ya ve ötesine yaptığı seyahatleri ayrıntılarıyla anlatıyor. Eski bilim adamları tarafından iyi bilinmesine rağmen, muhtemelen Mısır’daki İskenderiye kütüphanesini yok eden yangınlarda tamamen kaybolmuştur.
İşte bu nedenle bilim camiası yüzyıllardır ünlü gezginin en kuzeydeki varış noktasını kesin bir konumla eşleştirmek için çabalıyor; bu çabayı Strabo, Pliny ve Sicilyalı Diodorus gibi daha sonraki yazarların eserlerinden günümüze kalan birkaç alıntının rehberliğinde yönlendiriyor.
Breeze, “Bu adaya Thule adını veriyorlar ve Virgil, Tacitus ve Juvenal gibi yazarlar Thule’yi oldukça gevşek bir şekilde, bilinen dünyanın sonunda bir yer anlamında kullanıyorlar” dedi.
Breeze, “Thule’un nerede olduğu konusunda yüzyıllardır süren tartışmalar var” diyor. “Çoğu insan İzlanda diyor; bazıları Farolar; diğerleri Norveç, diğerleri ise Shetland Adaları.
Ancak gizemi çözmenin anahtarının konuya dilsel bir yaklaşımla yaklaşılması olduğunu savunuyor ve Pytheas’ın adaya verdiği antik ismin yüzyıllar boyunca katipler tarafından anlaşılmaz hale gelecek kadar yozlaştırıldığını savunuyor.
“Sorun şu ki Thule – ya da Thyle – hiçbir şey ifade etmiyor” diye vurguluyor. “Yunancada kekiği değiştirin, kelimenin iki hecesi arasına iki harf ekleyin, bu mantıklı olur. Kekik “sunak levhası” anlamına gelir; sunak’ ve eski Yunanca’da yaygın bir kelimedir.
Gizem çözüldü
Profesör makalesinde şu fikrini desteklemektedir: “Kekik terimi, bir Yunan tapınağının kekiğine veya sunağına benzediği düşünülen, volkanik kayalardan oluşan yüksek, düz kayalıkların bulunduğu adanın güney kıyısı tarafından önerilmiştir… belki de bir tapınağınkine. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kazılmıştır. Pythéas’ın geldiği Marsilya’daki İkinci Savaş.
“Onun adı Thymele, ilk başta bir yazım hatası nedeniyle bir hecesini kaybetmişti ve Virgil (ö. MÖ 19) ve Strabo (MS 21’den sonra aktif) zamanlarında Thyle veya Thule haline gelmişti” diye açıklıyor.
Yunan Pytheas İzlanda’yı keşfetti mi?
Breeze, İzlanda’yı ilk görüşünde Pytheas’ı hayal ederken şöyle düşünüyor: “Pytheas ve adamları, İzlanda’nın büyük kütlesinin ufukta yükseldiğini, üzerinde bulutlar ve sislerin yükseldiğini ve belki de Hekla’dan duman ve kül sütunları ve diğer volkanlar, tepesinde ateş bulunan ve orada kurban edilen hayvanlardan buharlar yükselen bir Yunan tapınağının sunağını düşündü.
Breeze, “Daha sonra onun çalışmasını kopyalayan yazarlar hatalar yaptı” diyor. “Mektuplar kayboldu. Sonuç olarak anlamsız “Thule” ortaya çıkıyor.
Belgede ayrıca “antik sunakların çok büyük olabileceği” öğrenildiğinde bu iddianın güçlendiği belirtiliyor. Bergama’dakinin yüksekliği on iki metreydi; Parium’daki (Çanakkale Boğazı yakınında) ve Siraküza’daki diğerleri iki yüz metre uzunluğunda olacaktı.
Breeze, makaleyi İngiliz üniversitelerindeki diğer klasikçiler ve akademisyenlerle zaten tartıştığını ve onların da öneriyi kesinlikle makul bulduğunu söyledi.
“Eğer hipotez doğruysa, yirmi yüzyıldan fazla bir sürenin ardından Yunanlılar, Vikinglerden bin yıl önce İzlanda’nın ilk kaşifleri olarak kabul edilebilir” diye bitiriyor.
“Pytheas’ın Kuzey Atlantik boyunca yaptığı altı günlük yolculuk, en az Columbus’unki kadar kahramancaydı” diyor. “Yunanlılar, İzlanda topraklarına ilk ayak basanların Vikingler değil de kendileri olmasından gurur duyabilirler.”
