Antik Yunan dünyasında büyü, esas olarak mitolojisinde, büyülü güçlere sahip olan Orpheus, Hekate, Circe ve Hermes gibi belirli tanrılar ve yarı tanrılarla ilişkili olarak ortaya çıkar.
Parlak müzisyen ve şair yarı tanrı Orpheus, Trakya kralı Œagrus ile ilham perisi Calliope’nin oğluydu. Tanrı Apollon’dan müzik eğitimi aldı. Bazı efsanelere göre Orpheus, Apollon ile ilham perisi Kalliope’nin oğluydu. Büyüdükçe lir ve diğer enstrümanları çalmada ustalaştı ve sesi o kadar güzeldi ki hayvanları, ağaçları ve hatta kayaları bile büyüleyebilirdi.
Orpheus’un Eurydice’in kaybı için yas şarkısı o kadar güçlüydü ki, Orpheus’un Eurydice’i ışık dünyasına geri getirmesine izin veren feribotçu Cheron, koruyucu köpek Cerberus ve Yeraltı Dünyası tanrısı Hades üzerinde bile büyüsünü yaptı.
Olympus’un 12 tanrısından biri olan tanrı Hermes, caduceus adı verilen sihirli bir asa veya asa taşıyordu. O, tanrılara ve insanlara rüyaların elçisi ve taşıyıcısıydı. Hermes aynı zamanda yaramaz ve kurnaz bir tanrı ve hırsızdı. Büyüsünü antik Yunan’ın en ünlü kahramanlarına yardım etmek için kullandı ve ayrıca ölülerin ruhlarını Yeraltı Dünyasına götürdü.
Caduceus, tanrıların güçlerinin ve alemler arasında hareket etme yeteneklerinin bir işareti olarak giydikleri eski bir semboldür. Asa, yanlardan kanatları çıkan, üst kısmı küre şeklinde, yılanlarla çevrili basit bir asa olarak tasvir edilmiştir.
Hekate ve Circe: büyü tanrıçaları
Hekate, antik Yunan mitolojisinde büyü (Yunanca: Mageia, Μαγεία), büyücülük, gece, ay, hayaletler ve büyücülük tanrıçasıydı. O, titan Perses ve peri Asteria’nın tek kızıydı ve ondan gökyüzü, yer ve deniz üzerinde güç almıştı. Bu nedenle, ‘Hesiodos’un Theogony’sine göre zenginliği ve günlük yaşamın tüm bereketlerini bahşetti.
Hekate, Demeter’in Hades’e götürülen kızı Persephone’yi aramasına yardım etti. Hekate, gece boyunca yanan meşalelerle ona rehberlik etti. Anne-kız buluşmasının ardından Hekate, Persephone’nin Hades’teki bakanı ve yoldaşı oldu.
Büyü tanrıçası genellikle iki meşale tutan eski Yunan boyalı vazolarında tasvir edilirdi. Bazen doğa ve av tanrıçası Artemis gibi diz boyu etek ve av botları giyerdi. Heykellerde Hekate sıklıkla üçlü formda, her yönü görebilen kavşak tanrıçası olarak tasvir edilmiştir.
Adı Yunanca hekatos’tan “uzaktan çalışan” anlamına geliyor. Hekatos isminin erkeksi formu, tanrı Apollon’un yaygın bir sıfatıydı.
Genellikle Hekate’nin bir rahibesi olarak tasvir edilen Kolhis Kralı Aeëtes’in kızı Medea, Altın Post arayışında Jason’a yardım etmek için sihir numaralarını kullanır. Daha sonra onunla evlenir ama sonunda çocuklarını öldürür.
Circe, uyuşturucuları karıştırma konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip güçlü bir cadı ve tanrıçaydı. Hesiodos’un Theogony’de yazdığı gibi, güneş tanrısı Helios ile Okyanusid Perseis’in güzel kızıydı. Circe ormanlık Aeaea adasında yaşıyordu ve muhafız olarak hizmet etmek için erkekleri kurtlara ve aslanlara dönüştürdü.
Circe’nin büyülü güçleri Homeros’un antik Yunan destanı Odyssey’de ortaya çıkıyor. Odysseus, Truva Savaşı’ndan döndükten sonra Aeaea adasına vardığında Circe mürettebatının çoğunu domuza çevirir. Bir yıl boyunca yanında yaşayan ve kendisinden Latinus ve Telegonus’un da aralarında bulunduğu oğulları olan Odysseus’u baştan çıkarır. Kahraman sonunda onu adamlarını tekrar insana dönüştürmeye ikna eder.
Günlük Yaşamda Antik Yunan’da Büyü
Antik Yunan toplumunda bazı bireyler tanrılara olan inancın onlara yeterli gelmemesi nedeniyle büyüye yönelmişlerdir. Anında sonuçlara ulaşmak için, büyü kullanımının arzularını ve umutlarını ya da bir düşmanı ya da kötülüğü cezalandırma ihtiyaçlarını tatmin edeceğine inanarak hedefe yönelik ritüeller kullandılar.
Yunan büyülü papirüsleri üzerinde yapılan son kazılar ve bilimsel analizler, eski profesyonellerin çeşitli geleneksel kullanımlar için ayrıntılı tarifler ve reçeteler açıkladığı büyü kılavuzlarının geniş bölümlerinin varlığını ortaya koyuyor.
Çiftçiler yağmur yağdırmak ve iyi hasat sağlamak için sihir kullanıyordu; diğerleri ise çocuk sahibi olmak veya onları terk eden sevgiliyi geri getirmek için mistik ayinler yapıyordu. Bazıları ise hasta bir aile üyesinin sağlığına kavuşması için ritüeller gerçekleştirdi. Bazıları kendilerini hastalıktan veya tehlikeden korumak için muska takıyordu.
Antik Yunanlılar lanet atmak için “bağlama büyüsü” adı verilen benzersiz bir lanetleme biçimi kullandılar. Kurşun tabletler üzerine yazılan lanetler, MÖ 5. yüzyıl gibi erken bir tarihte geniş çapta belgelenmiş olup, Sicilya, Attika bölgelerinde ve Karadeniz kıyılarında bulunmuştur.
Büyüler genellikle küçük kurşun parçaları üzerine oyulmuş, bir cesetle veya yeraltı mezarlıklarının yakınına gömülmek için bronz veya demir bir çiviyle bükülmüş ve delinmiştir.
Anket sonuçlarına göre, bu ritüellerin zor zamanlarda birbirine yardım etmenin geleneksel bir biçimi mi olduğu, yoksa daha çok ritüelleri gerçekleştirmesi için profesyonel bir sihirbazın çağrılması yoluyla mı arandığı açık değil. Genellikle yeraltı dünyasının tanrılarına lanet yoluyla onları çağırmak için yazılan mektuplar olarak yazılırlardı.
Yunanistan’da profesyonel bir sihirbazın çalışmalarına dair hayatta kalan en eski kanıt, M.Ö. 400 yıllarına kadar uzanıyor. MS, Paros adasındaki iki ayrı mezarda dört kolossoi’nin (voodoo bebeği) keşfedilmesiyle, her bir bebeğe yedi çiviyle delinmiş, bir kurşun kutuya kapatılmış ve üzerine bağlayıcı lanetler kazınmıştı.
Bu lanet tabletleri genellikle yeraltı dünyasının tanrılarına hitap eden mektuplar olarak yazılmıştı ve bu, tanrı ve tanrıçaları lanet yoluyla çağırma eğilimini gösteriyordu.
