Antik Yunan ve Alman dilleri kulağa çok farklı gelebilir ama erken Alman dilinin yazılı bir sistem halinde kodlanmasında şaşırtıcı derecede önemli bir rol oynayan kişi, Ulfilas adında bir Yunan piskoposu ve Hıristiyan misyoneriydi.
Ulfilas, MS 4. yüzyılda yaşayan Kappodyalı Yunan kökenli bir Got’tu. Eski bir Germen halkı olan Gotlar arasında vaaz verdi ve çoğunu Hıristiyanlığın Arian koluna dönüştürdü.
Ulfilas’ın bir diğer önemli başarısı, büyük ölçüde Yunanca ve Latince bilgisinden yararlanarak, eski bir Alman dili olan Gotik’i edebi biçimde yaratmasıydı.
Gotlar kimdi?
Gotlar, geç antik çağda ve erken Orta Çağ’da Avrupa tarihinde belirleyici bir rol oynayan eski bir Germen halkıydı. Kesin kökenleri belirsizdir, ancak kendisi de bir Got olan 6. yüzyıl tarihçisi Jordanes’e göre kökenleri İskandinavya’dır.
Ne olursa olsun, Gotlar özellikle M.S. 4. ve 5. yüzyıllarda Avrupa’ya yayıldılar. Bazen federasyon olarak Roma İmparatorluğu ile ittifak halindeydiler, ancak aynı zamanda Geç Antik dönemde Batı ve Doğu Roma İmparatorlukları için varoluşsal bir tehdit oluşturuyorlardı.
En ünlü Gotik karakter Vizigotların kralı I. Alaric’tir. MS 395’te Alaric Yunanistan’ı işgal etti ve Pire, Korint, Megara, Argos ve Sparta’yı yağmaladı. Daha sonra MS 410’da Alaric, Roma İmparatorluğu’nun batı yarısına savaş ilan etti ve Roma’yı yağmaladı.
Yunancanın Alman edebi dili üzerindeki etkisi
4. ve 5. yüzyıl kilise tarihçisi Philostorgius’a göre Gotik adı muhtemelen “küçük kurt” anlamına gelen Wulfila olan Ulfilas, Kapadokya’lı Yunan kökenli bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi.
MS 264’te Ulfilas’ın ebeveynleri Kapadokya’nın Sadagolthina köyünde Gotlar tarafından ele geçirilmiş gibi görünüyor. Oradan Tuna Nehri çevresindeki Gotik bir yerleşim bölgesine esir alındılar. Ulfilas daha sonra bir Gotik olarak yetiştirildi; ancak tarihçiler Noel Harold Kalor ve Philip Edward Philips’e göre daha sonra Yunanca ve Latince öğrenebildi.
Ulfilas bir süreliğine Gotlardan ayrıldı ve dini bir görevle, belki de dini eğitim almak için Konstantinopolis’e gitti; ancak bu seyahatin kesin mahiyeti ve ne zaman gerçekleştiği tam olarak belli değil. Ne olursa olsun, Ariusçu Hıristiyanların etkisi altına girdi ve Büyük Konstantin’i ölüm döşeğinde vaftiz eden Ariusçu rahip Nicomedia’lı Eusebius tarafından piskopos olarak atandı.
Artık bir piskopos olarak atanan Ulfilas, Gotların yanına döndü ve vaaz vermeye başladı. Yedi yıl boyunca birçok Got’u Hıristiyan inancına dönüştürdü, ancak MS 348’de sınır dışı edildi. Thervingian Gotlarının lideri Athanaric gibi Gotik liderler, Hıristiyanlığın yayılmasının Gotik kültürü yıkmayacağından korktuğu için muhtemelen dini zulümden kaçıyordu.
Ulfilas, bir grup dindarla birlikte Doğu Roma İmparatorluğu’na kaçtı ve Yeni Ahit’i ve Eski Ahit’in çoğunu orijinal Yunanca metinlerden Gotik diline çevirdi.
İncil’in Gotik bir tercümesini yapmak için Ulfilas’ın, büyük ölçüde Yunanca’dan ödünç aldığı yeni bir alfabe tasarlaması gerekiyordu. Wilhelm Braune gibi bilim adamları, Yunan alfabesi ile Arian piskoposunun tasarladığı Gotik alfabe arasındaki benzerliklere gerçekten dikkat çekmişlerdir.
